Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2014

Isaac - Black Moses - Hayes



To 1972 στην τελετή των Οσκαρ, η ατμόσφαιρα δεν κυλούσε όπως τις αντίστοιχες προηγούμενες χρονιές. Το τραγούδι που κέρδισε τη χρονιά αυτή δεν ήταν όπως τα συνήθη, δεν είχε το τυπικό ρεφρέν και η μελωδία του δεν θύμιζε σε τίποτα τις μπαλάντες που συνοδεύουν τις δραματικότερες σκηνές των ταινιών. To “Shaft” του Αϊζακ Χέιζ ήραν ένα σοκ στο αμερικανικό κατεστημένο της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας και οταν κέρδισε το βραβείο ο Χέιζ βγήκε να το ερμηνεύσει με έναν τρόπο που δεν είχε προηγούμενο στα χρονικά της Ακαδημίας. Το πιάνο σχεδόν έπλεε σε μια τάφρο όπου κυλούσαν ανθρώπινα μέλη, ενώ ο ίδιος ήταν ντυμένος μόνο με αλυσίδες, αφήνοντας σχεδόν ακάλυπτο το σώμα του. Η εμφάνιση του Χέιζ ήταν ένα σχόλιο που συνόψιζε το στίγμα του στη σκηνή της σόουλ και του ρόλου που θα έμελλε να αποκτήσει μέσα στα χρόνια, ως εμβληματική φιγούρα. Δηκτικός, με μια διαμαρτυρία που χωρίς να γίνεται ενοχλητική, καυτηρίαζε την εκρηκτική κατάσταση στις αρχές της δεκαετίας του 70 και ερωτικός σε οριακό σημείο, ο Χέιζ διακήρυττε την απελευθέρωση σε κάθε επίπεδο. Το  “Shaft ήταν ορόσημο για μια εποχή που τελείωνε και άλλη μια που ερχόταν. Και αυτός ήταν και ο ρόλος του Χέιζ στα πράγματα: η αντίληψη της ακρόασης μουσικής με τη λογική του τρίλεπτου σινγκλ ήταν πλέον παρελθόν και μια καινούργια, αυτή του κόνσεπτ, ερχόταν μαζί με τα βαθιά νοήματα, τις πολυεπίπεδες ενορχηστρώσεις και την πιθανότητα να... μη χορεύει ο ακροατής με αυτό που ακούει. Αντίθετα με τους άλλους μεγάλους κολοσσούς της μαύρης μουσικής, ο Χέιζ δεν έπαιξε τον ρόλο που του επιφύλασσε το σύστημα της μουσικής ψυχαγωγίας της δεκαετίας του 60. Ο Τζέιμς Μπράουν ίδρωνε επί σκηνής με δίλεπτα funk  πυροτεχνήματα, ο Κέρτις Μέιφιλντ μπόλιασε με ευαισθησία και κοινωνική διαμαρτυρία th σόουλ και ο Μάρbιν Γκέι δημιούργησε το πρότυπο του απόλυτου ερωτικού ερμηνευτή. Κανένας όμως δεν τόλμησε να διαρρήξει τα όρια της μουσικής και να πατήσει σε μέρη που ως χτες ανήκαν στο λευκό κατεστημένο. Ο Χέιζ όχι μόνο δημιούργησε μια ολόκληρη σχολή -αυτή της ορχηστρικής  soul- αλλά πρόσθεσε λάμψη, έντεχνη παραγωγή, ωμό, ξεκάθαρο ερωτισμό με μια  πληθωρική αρσενική δύναμη σε μια φόρμα που πριν από αυτόν ήταν προορισμένη να διασκεδάζει «τόσο όσο» τα ακροατήρια.

Μεγαλωμένος στις βαμβακοφυτείες του Τεννεσί ο Χέιζ, από την προεφηβεια του ακόμα, ξέφυγε από τη φτώχεια και άρχισε να τραγουδάει στην τοπική εκκλησία του Κόβινγκτον και να παίζει σαξόφωνο, πιάνο και hammond.  Στις αρχές της δεκαετίας του '60 ξεκίνησε να παίζει ως εσωτερικός μουσικός στη  θρυλική Stax στο Μέμφις και σύντομα έγινε, μαζί με τον Ντειβιντ Πορτερ ένα από τα βασικά συνθετικά ντουέτα της εταιρείας, υπεύθυνοι για τα τραγούδια όπως τα “Soul Man” και “Hold On I'm Coming” των Σαμ & Ντειβ . Οι Πόρτερ - Χέιζ και το συγκρότημα του Booker T & Mgs ήταν η βασική ομάδα παραγωγής που φρόντιζε τις ηχογραφήσεις της εταιρείας. Το 1968 κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ “Introducing Isaac Hayes” μία μέτρια πρώτη προσπάθεια να ξεδιπλώσει το συνθετικό και ενορχηστρωτικό ταλέντο του και την επόμενη χρονιά το «Hot Buttered Soul» που στέκεται ανάμεσα στα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Μόλις τέσσερα μακράς διάρκειας τραγούδια απάρτιζαν το περιεχόμενο του δίσκου, τέσσερα κλασικά κοσμήματα της ορχηστρικής σόουλ που έχουν τιμηθεί ήδη πολλάκις στα 40+ χρόνια που ακολούθησαν. Ο ήχος του Χέιζ αποτέλεσε ορόσημο για τις κατοπινές σόουλ παραγωγές κι έγινε αντικείμενο αναφοράς για τη μουσική. 


Όταν στις αρχές της δεκαετίας του '80, μάλιστα, ο Χέιζ στράφηκε στον κινηματογράφο με εμφανίσεις cameo κυρίως σε ταινίες όπως “Απόδραση Από Τη Νεα Υόρκη”, «Ι'm Gonna Git You Sucka» και “Johnny Mnemonic” οι παραγωγές τον χρησιμοποίησαν περισσότερο ως φιγούρα που αντιπροσωπεύει μια χαρακτηριστική «μαύρη» προσωπικότητα πατρώνα πάρα σε ρόλους που είχαν μια συγκεκριμένη ουσία.

Η εικόνα του διονυσιακού «πάτερα», του αστικού φύλαρχου και του γενναιόδωρου «κυρίου των κυριών» έμελλε να δημιουργήσει ένα στερεότυπο που αποδείχτηκε ότι το είχε πολύ μεγάλη ανάγκη η σόουλ - όχι με τον χλιδάτο, αστραφτερό τρόπο του Μπάρι Γουάιτ, αλλά με έναν βαθιά φιλοσοφικό και ιδιαίτερα πλούσιο τρόπο που πάντρευε μοναδικά την «απόλαυση» με την «περίσκεψη».

Ο Issac Hayes πλαισιωμενος απο... κορες του.

Ακόμα και μετά τα μέσα της δεκαετίας του 70 που η Stax φαλίρισε και ο Χέιζ μπήκε σε έναν κυκεώνα περιπετειών με την αποτυχία της δικής του εταιρείας, Ηοτ Buttered Soul, αναζητώντας δισκογραφική στεγή στην ABC και κατόπιν στην Polydor, παρέμεινε πρότυπο με τους δίσκους του, για την αναζήτηση της απόλυτης νιρβάνας της ντίσκο, παρότι η δημιουργική περίοδος του είχε περάσει Φανατικός σαϊεντολόγος με μια πίστη που τον οδηγούσε αφοσιωμένα, προπάππους δεκατεσσάρων εγγονιών και πατέρας δώδεκα παιδιών, ιδιοκτήτης της ομάδας μπάσκετ Memphis Tams, κάτοχος τριών βραβείων Γκράμι και φυσικά ενός Οσκαρ, αλλά και μέλος του Rock'N'Roll Hall Of Fame,o Χέιζ ήταν ο ενστικτώδης εκείνος καλλιτέχνης που κατάφερε να δώσει άλλη έννοια στον «συμβολικό» καλλιτέχνη της μαύρης κοινότητας, ξεφεύγοντας από τη γραφική εικόνα του «νέγρου» που κυνηγάει την «καλή». Ακόμα και ως σεφ στο «South Park» που του χάρισε την τελευταία τεράστια επιτυχία του με το «Chocolate Salty Balls» ο Χέιζ ανταποκρίθηκε επάξια σε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της καριέρας του, άσχετα αν διέκοψε τη συνεργασία του, όπως ανακοινώθηκε εξαιτίας της δριμείας κριτικής του South Park στη θρησκεία και ιδιαίτερα στην σάίεντολογία, που ο καλλιτέχνης υποστήριζε. Περιοδικο "Σινεμα" τευχος 204 Οκτωβριος 2008.

Taste :

Isaac Hayes - Shaft 


Isaac Hayes - Truck Turner 


Isaac Hayes - Tough Guys

By Electric Looser

Δεν υπάρχουν σχόλια: