Παρασκευή 23 Μαΐου 2014

Otis Redding Sa sa satisfaction!


Στις 10 Δεκεμβρίου 1967 - απόγευμα Κυριακής, το ελαφρύ αεροπλάνο που μετέφερε τον Otis, βυθιζόταν στα μαύρα νερά της λίμνης Monona, τέσσερα μόλις μίλια από τον προορισμό του, το Madison του Wisconsin... Το αεροπλάνο χτύπησε στην επιφάνεια με φοβερή δύναμη σκορπίζοντας κομμάτια δεξιά και αριστερά! Ο πιλότος, ο Otis, ο δεκαεφτάχρονος βοηθός του και τέσσερα μέλη των φημισμένων Bar-Kays πνίγηκαν αμέσως... Δυό μέρες έψαχναν να βρούν τα πτώματα τους... Από το group επέζησαν ο Ben Cauley και ο James Alexander.
Η ΕΙΔΗΣΗ ΣΟΚΑΡΙΣΕ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ.ΤΑ STUDIOS ΤΗΣ Stax έμειναν για λίγο βουβά. Αλλά ο Otis, ο Otis Redding είχε ήδη περάσει στον χώρο του θρύλου. Θυμάμαι όταν τον πρωτάκουσα. Ήταν με το "Dock Of The Bay" που τον γνώριζα, έκανα δηλαδή γνωριμίες - έστω και ακουστικές - με έναν νεκρό καλλιτέχνη, της Stax κυκλοφορούσε τότε στην Ελλάδα σε singles και τα πάρτι γέμιζαν από τους ήχους τους Otis, της Aretha Franklin και του Wilson Pickett. Ήταν η απάντηση στο "νερωμένο κρασί" της Motown και, ω! τη ειρωνεία, ο Berry Gordy έγραφε αποκλειστικά με μαύρους μουσικούς για... λευκά ακροατήρια ενώ η Stax, με λευκούς - κυρίως -για τα γκέτο! Ο ρυθμός είχε απ' όλα: λίγο gospel, αρκετό rhythm 'η' blues και πολύ rock 'η' roll. Από το πάντρεμα γεννήθηκε η soul! Η soul βρίθει νοημάτων. Εμπεριέχει μια έντονα δραματική ερμηνεία με τέτοιο συναίσθημα που κινητοποιεί ψυχή τε και σώματι τον ακροατή. Ο τραγουδιστής εννοεί πολύ περισσότερα από τους στίχους περισσότερο ως όχημα έκφρασης λειτουργούν παρά ως παρακαταθήκη απόψεων. Η soul δεν μπαίνει σε καλούπια, δεν περιορίζεται σε νότες, την έχεις ή δεν την έχεις! Ο Otis την είχε σε ένα τέτοιο βαθμό, μακράν των άλλων, με εξαίρεση ίσως τον James Brown. Ήταν το φυσικό του. Ακούστε τον πώς ερμηνεύει το "Respect"' "I want respect when I come Η home"- θέλω σεβασμό όταν έρχομαι σπίτι, σεβασμό απέναντι στο πρόσωπο μου - όπως σεβασμό ζητά και ο βαρυποινίτης στο "Μπρονμπεηκερ " με τον Ρόμπερτ Ρέντφοντ. Η φωνή βγαίνει τόσο φυσικά ενώ τονίζει R-E-S-P-E-C-T- κάθε γράμμα σαν κεραυνός εν αιθρία στις αισθήσεις - τόσο σπαραχτική σαν κλάμα μωρού!
It's Soul, man, Soul! Take it or leave it! Είσαι μέσα ή δεν είσαι! Δεν μπορείς να μιμηθείς ή να την κλέψεις και οι λευκοί πρέπει να δώσουν σκληρές εξετάσεις να εισαχθούν στον κόσμο της! Αυτό έπραξαν οι λευκοί μουσικοί της Stax. Το συγκρότημα του Booker Τ. και των MGs - ο Steve Cropper και ο Donald "Duck" Dunn - οι λευκοί blues brothers δούλευαν δεκατέσσερις και δεκαπέντε ώρες χωρίς διάλειμμα στο studio και πολλές φορές μετά, σε μικρά κλαμπάκια στο Μέμφις έβγαζαν τα σωθικά τους! Με αυτούς ο Otis έγραψε κομμάτια όπως το "Mr. Pitiful-They Call Me Mr. Pitiful" ή to "These Arms Od Mine". εκπληκτική μπαλάντα!
 Ο Redding ήταν μάλλον ο πιο σημαίνων soul τραγουδιστής του τέλους των '60s και ως ταλέντο συγκαταλέγεται ανάμεσα στους Marvin Gaye, Smokey Robinson, James Brown και Curtis Mayfield. To ύφος του Otis, πιο ώριμο συναισθηματικά και πιο θαρραλέο από όλους αυτούς - μακριά από την υστερία του Brown και το κράτημα του Mayfield -με την ερμηνευτική βραχνάδα του άφηνε βαθιά τα χνάρια του στη μουσική που από τότε δεν βρήκε όμοιό της!
Ακούστε το "Try A Little Tenderness" με τον πένθιμο πρόλογο των πνευστών και την εισαγωγή της φαρφίζας μαζί με τα λιτά κρουστά που κρατάνε το ίσο... τη φωνή, το πιάνο, τις κοφτές κιθάρες και το ξαφνικό ξέσπασμα που ανατρέπει κάθε αρμονία σε ένα γιορταστικό κρεσέντο δηλώσεων αγάπης! Και παρόλο αυτό τον ερμηνευτικό ογκόλιθο, ποτέ δεν έγινε νούμερο ένα, ενώ το άξιζε, άξιζε να ακουσθεί και πιο πέρα και όχι η Aretha, η γλυκιά Aretha, να του κλέβει τη δόξα με ένα δικό του τραγούδι. Όχι πως η ερμηνεία της στο "Respect" ήταν κακή αλλά, δεν έφτανε αυτήν του Otis. Το ίδιο και οι Rolling Stones! Αποδείχθηκαν κλέφτες ολκής όπως και όλα τα ομοειδή αγγλικά σύνολα,πάτησαν πάνω στη soul και το rhythm 'n blues για να αναδειχθούν.
Ο Redding ποτέ δεν γεύθηκε τους καρπούς του μεγαλείου του. Πλήρωσε τους Stones στα ίσια με την αναπροσαρμογή του "Satisfaction", αλλάζοντας του κυριολεκτικά τα φώτα με συγκοπτόμενους ρυθμούς και ερμηνεία σαν... λόξιγκας και με επιπλέον στίχους και επιφωνήματα, σαρκάζοντας τα λευκά παιδιά που στήριξαν πάνω σ' αυτόν τη δική τους επιτυχία. "Χρησιμοποιώ διαφορετικά λόγια από εκείνα των Stones " - γιατί προφανώς δεν του άρεσαν! Αλλά και τους Beatles δεν άφησε έτσι! Δίνει νέα πνοή στο "Day Tripper", αλλάζοντας του ρυθμό και ερμηνεύοντάς το τόσο σκληρά, όσο μόνο ένας μαύρος μπορεί!
ΟΙ SOULMEN ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΟ.
Δεν έχουν ευρείς μουσικούς ορίζοντες και επίπλεον είναι αναγκασμένοι να βάζουν ότι ξέρουν σε μια και μοναδική φόρμα στην οποία διαλέγουν να εκφραστούν. Παντελής απουσία ιδεολογίας αλλά και συνείδησης. Η soul προσεγγίζει τη folk στο ότι και οι δύο δεν συνειδητοποιούν αυτό που κάνουν. Και φυσικά κάνουν τέχνη ακόμα και αν ο καλλιτέχνης δεν γυρεύει τίποτα περισσότερο από να διασκεδάσει τον κόσμο. Ο Redding βάσισε το στιλ του σε δύο γίγαντες "προγόνους". Στον Little Richard, είδωλο της παιδικής του ηλικίας και στον Sam Cooke. Άκουγε τον πρώτο από παιδί στην Georgia όταν ο bamalama τραγουδιστής ούρλιαζε το rhythm 'n' blues και το πέταγε ψηλά στα pop charts.

Ο Richard ήταν από την πατρίδα του, το Macon, και αυτό έφτανε για να τον κάνει Θεό! Στο πρώτο του album, "Pain In My Heart", δύσκολα ξεχωρίζεις τον Otis από τον μέντορά του! Με τον Sam Cooke δεν συνδέθηκε τόσο στενά παρά το ότι τραγούδησε πολλά κομμάτια του. Δανείστηκε περισσότερο τον τρόπο σύνθεσης παρά το στιλ ερμηνείας. Η είσοδος του Otis στις σόου μπίζνες δεν διαφέρει από τις ιστορίες των ανθρώπων που αγωνίζονται να πλησιάσουν την κορυφή, δηλαδή τα charts. Το '65 έμοιαζε να είναι η χρονιά του. Η χρονιά της soul μουσικής, η χρονιά της Stax! Το καλοκαίρι, ο Wilson Pickett έπαιρνε την ανιούσα με το "In The Midnight Hour "και ο James Brown με τους Famous Flames χτύπαγε με το "Papa's Got A Brand New Bag"!

Οι Stones απέτισαν φόρο τιμής στους σοουλίστες με την κυκλοφορία του "Out Of Our Heads" που περιλάμβανε δικές τους εκδοχές τραγουδιών των Solomon Burke, Don Convay, Marvin Gaye και, βεβαίως, του Otis. To νέο λευκό rock βασιζόταν κυριολεκτικά στη μαύρη soul!
Ο Redding αναδεικνύεται σε δημοφιλή live καλλιτέχνη αλλά περιορίζεται στα μαύρα ακροατήρια. Έχει αρκετά λεφτά για να αγοράσει ράντσο αλλά του λείπει η φήμη. "Δεν χρειάζομαι λεφτά. Αυτό που θέλω είναι δόξα ", τραγουδά στο ριμέικ των Temptations, "My Girl". Κυκλοφορεί και άλλες soul μπαλάντες αν και γνωρίζει πως τα γρήγορα κομμάτια είναι το εισιτήριο για την κορυφή. Ο Sam και ο Dave δείχνουν τον δρόμο με το "Soul Man"αλλά ο Otis επιμένει. Το 1967 μοιάζει να είναι η χρονιά του. Τον Ιούνιο εμφανίζεται στο pop φεστιβάλ του Monterey και κερδίζει κατά κράτος το λευκό ακροατήριο! Έχει ήδη προηγηθεί η περιοδεία του στην Ευρώπη με αποκορύφωμα τις συναυλίες στην Αγγλία και την εμφάνισή του στο σόου Ready Steady Go! όπου τραγουδά μαζί με τον Eric Burdon και τον Chris Farlowe γνωστά του κομμάτια. Οι Beatles στέλνουν τις λιμουζίνες τους να τον πάρουν από το αεροδρόμιο!
ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΑΜΑ ΜΑΝΙΑΚΗ performance δημιουργεί το απαραίτητο crossover ανάμεσα στην pop και τη soul. Αποκορύφωμα το "Try A Little Tenderness ' με το συντηρητικό μπλε κοστούμι και τόνους ιδρώτα που γυαλίζει στο κατάλευκο, κόντρα στον κόσμο, φως! Ο κύβος έχει ριφθεί! Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου κυκλοφορεί το "Otis Blues". Το πιο σημαντικό - μαζί με το "Live At The Apollo" του Brown - album της soul και ένα must για τους εραστές της pop μουσικής. To "Otis Blue " αρχίζει να ηχογραφείται τον Απρίλη του '65, τέσσερις μήνες ύστερα από τη δολοφονία του Sam Cooke. Ο οποίος και στοιχειώνει το album - "θέλω να γεμίσω το κενό που άφησε ο θάνατος του ", δηλώνει ο Otis. Και το κατορθώνει! Μια πλειάδα από μπαλάντες όλων των ρυθμών δημιουργούν το κατάλληλο υπόστρωμα για το μέγα άλμα. Ερμηνεύει τρία κομμάτια του Cooke - το χορευτικό "Shake", το κοινωνικό "Α Change Is Gonna Come" και το "ανάλαφρο" "Wonderful World". Είχε επίσης τρία δικά του, το "Ole Man Trouble", το απίθανο "Respect" και την ερωτική μπαλάντα "I've Been Loving You Too Long To Stop Now " σε συνεργασία με τον Jerry Butler, ένα κομμάτι του Β.Β. King και ένα του William Bell, το hit του Solomon Burke "Downln The Valley" καθώς και τη θαυμάσια επανεκτέλεση του "My Girl" των Temptations. Και τέλος, το θρυλικό "Satisfaction" των Stones. Αυτή η ποικιλία μουσικού υλικού έφερε τον Redding πιο κοντά στο λευκό κοινό. Είναι ο τρόπος που παίζουν οι μουσικοί ο Steve Cropper με τα κοφτά, συνειδητά συγκρατημένα riffs, τα keyboards του Booker Τ. Jones και του Isaac Hayes αλλά και το στιλ του drummer, ΑΙ Jackson Jr. που κρατάει τον ρυθμό με το snare μια στιγμή πριν από αυτόν της μπότας! Είναι βεβαίως και η ερμηνεία του Otis Redding. Αυτή αλλάζει τα δεδομένα για την ως τότε soul μουσική. Της ευρύνει τα περιθώρια απελευθερώνοντας την από το αισθητικό της πλαίσιο, της πρόσφερε ήχους μοντέρνους και μαζί πιο εύληπτους για τα pop ακροατήρια! Η ηχογράφηση του "Otis Blue " θεωρείται από τους μουσικούς του ως "ευχάριστο ατύχημα". Χωρίς προετοιμασία έμπαιναν στο studio, ο Otis άρχιζε να παίζει και να δημιουργεί τα τραγούδια. Οι άλλοι ακολουθούσαν προσθέτοντας και από κάτι! Δεν είχε ποτέ έτοιμα τα λόγια! Τραγουδούσε και εφεύρισκε στίχους! Ποτέ δεν είπε θα κάνω αυτό ή το άλλο κομμάτι, ή θα γράψω ένα album με τίτλο "Otis Blues ".Απλά, έγραφε κομμάτια. Τα περισσότερα ηχογραφήθηκαν σε έναν μαραθώνιο δύο ημερών! Στο τέλος οι μουσικοί δεν ήξεραν τι έπαιζαν! Στον Otis έπαιρνε μια ημέρα να ετοιμάσει τη σύνθεση, είκοσι λεπτά να ενορχηστρώσει και δύο-τρεις να την ηχογραφήσει. Αστείρευτη πηγή έμπνευσης! Όλα πήγαιναν δεξιά στην ζωή του Otis Redding!
ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΑ ΗΧΟΓΡΑΦΕΙ ΞΑΝΑ, ΩΣΠΟΥ ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ μοιραίο... To "[Sittin'On] The Dock Of The Bay" έμελλε να γίνει ο επιτάφιος του. Η πιο δυνατή από τις μπαλάντες του, θεσμοθετεί τις αλλαγές που έρχονταν στον τρόπο γραφής και ερμηνείας του. Μελωδία που κυλάει αβίαστα, ρυθμικά, απόδοση χωρίς υψηλές ή "μελό" νότες. Το κομμάτι μιλά για το μέλλον όπου τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει - σε αντίθεση με τον Sam Cooke και το "A Change Is Gonna Come", το οποίο έγραψε λίγο πριν δολοφονηθεί και κυκλοφόρησε, όπως και το "Dock Of The Bay", μετά! Είναι ειρωνικό, αλλά ο ήρωας του τραγουδιού κάθεται στην αποβάθρα βλέποντας τον χρόνο να φεύγει μακριά ενώ η μοναξιά του γίνεται αχώριστος σύντροφος...

Το τραγούδι πάει nο1 στην Αμερική και Νο3 στη Βρετανία - ο κόσμος ψάχνει για νέο υλικό. Η εταιρεία εξαντλεί τα αρχεία της και κυκλοφορεί έκτοτε αρκετά Best, πολύ περισσότερα από τα επίσημα albums του Otis. Κοινή είναι η μοίρα των πρόωρα χαμένων μεγάλων μουσικών.Η μαύρη ψυχή του Otis και η soul από τα έγκατα της μουσικής, τραγουδούν - 46 χρόνια τώρα - το ίδιο άσμα: Respect! "Ο φτωχός Otis πέθανε και έφυγε - μ' άφησε εδώ να τραγουδώ το τραγούδι τον 7 - ψελλίζει ο Morrison από τη γωνία του, ενώ ο Παύλος, "I remember Οtis'"...και σιγοσφυρίζει τον σκοπό της μαύρης μπαλάντας.Αναδημοσιευση κειμενου. Περιοδικο "Zoo" Ιανουαριος - Φεβρουαριος 1998 τευχος 7.

Taste :


Ready steady go - Otis Redding (1966) - complete show!

Otis Redding -Try A Little Tenderness" Live 1967 (from the 1967 Stax/Volt tour which we released on DVD in 2007 as "Stax/Volt Revue Live In Norway 1967." )

Παύλος Σιδηρόπουλος - I remember Otis


By Electric Looser

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Για άλλη μια φορά ένα λίαν ενδιαφέρον αφιέρωμα, ευχαριστούμε θερμά.
Φιλικά, Ευδοκία

Electric Looser είπε...

Σ'ευχαριστω Ευδοκια.